
Kruidengeneeskunde en fytotherapie zijn twee termen die vaak door elkaar worden gebruikt, en dat is niet verwonderlijk, want ze verwijzen naar hetzelfde concept: het behandelen van ziekten en het bevorderen van de gezondheid met behulp van planten en hun bestanddelen.
Wat is Fytotherapie?
Fytotherapie is een wetenschappelijke benadering van de kruidengeneeskunde. Het woord is afgeleid van het Griekse ‘phyton’ (plant) en ’therapeia’ (behandeling). In de fytotherapie wordt gebruik gemaakt van de kennis over de werkzame stoffen in planten om specifieke gezondheidsklachten aan te pakken.
Een Lange Geschiedenis

De geschiedenis van de kruidengeneeskunde gaat duizenden jaren terug. In bijna elke cultuur zijn planten gebruikt om ziekten te behandelen. Van de oude Egyptenaren tot de traditionele Chinese geneeskunde, planten hebben altijd een centrale rol gespeeld in de gezondheidszorg.
Voorbeelden van kruiden en hun toepassingen
- Kamille: bekend om zijn ontstekingsremmende en kalmerende werking.
- Ginkgo biloba: Gebruikt om de doorbloeding te verbeteren, vooral in de hersenen.
- Valeriaan: Een natuurlijk slaapmiddel.
- Sint-Janskruid: wordt vaak ingezet bij milde depressies (maar kan de werking van bepaalde reguliere medicatie beïnvloeden)
Hoe werkt het?
Planten bevatten talloze stoffen die een positief effect kunnen hebben op ons lichaam. Deze stoffen kunnen onder andere ontstekingsremmend, pijnstillend, spierontspannend of versterkend werken. Bij fytotherapie worden deze stoffen gebruikt om specifieke aandoeningen te behandelen.
Planten bevatten een breed scala aan bioactieve stoffen, zoals:
- Alkaloiden: Stoffen met vaak een bittere smaak, zoals cafeïne en nicotine.
- Glycosiden: Verbindingen die vaak een zoete smaak hebben, zoals digitaleis.
- Flavonoïden: Pigmentstoffen met antioxidante eigenschappen, zoals quercetine.
- Etherische oliën: Vluchtige oliën met een sterke geur, zoals menthol.
Deze stoffen kunnen verschillende effecten hebben op het lichaam, zoals:
- Ontstekingsremmend: Verminderen van zwelling en roodheid.
- Pijnstillend: Verlichten van pijn.
- Spierontspannend: Verminderen van spierspanning.
- Antimicrobieel: Doden van bacteriën, virussen en schimmels.

Toepassingen van fytotherapie
Fytotherapie wordt gebruikt voor een breed scala aan aandoeningen, waaronder:
- Verkoudheid en griep: Kamille, echinacea
- Spijsverteringsklachten: Gember, venkel
- Huidproblemen: Calendula, tea tree olie
- Slaapproblemen: Valeriaan, hop
- Stress en angst: Lavendel, passiebloem
Voordelen van fytotherapie
- Natuurlijk: Fytotherapeutische middelen zijn vaak goed verdragen en hebben minder bijwerkingen dan synthetische medicijnen.
- Complementair: Fytotherapie kan vaak goed gecombineerd worden met conventionele behandelingen.
- Breed spectrum: Fytotherapie biedt een holistische benadering van gezondheid, waarbij niet alleen de symptomen, maar ook de onderliggende oorzaak wordt behandeld.
- Minder bijwerkingen: Over het algemeen minder bijwerkingen dan synthetische medicijnen, maar altijd belangrijk om advies te vragen aan een professional omdat niet alle natuurlijke middelen ook “veilig” zijn voor iedereen.
